Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Salih Yılmaz, Romanya’da kurulması planlanan Avrupa’nın en büyük NATO üssünü AA Analiz için kaleme aldı.
***
Romanya’da 2040 yılına kadar Avrupa’nın en büyük NATO üssünün kurulması planlanıyor. Karadeniz’in Köstence limanı yakınında bulunan ve ülkenin en büyüğü olan Romanya Hava Kuvvetleri 57. Üssü-Mihail Kogalniceanu genişletilecek. NATO, yaklaşık 2,5 milyar avro harcayacak. Bu yenilenmiş üste 10 bine kadar NATO askeri ve aileleri aynı anda kalabilecek. Aslında Türkiye’deki İncirlik Üssü, Almanya’daki Ramstein Üssü ve Japonya’daki Okinawa Üssü’nün bir benzeri Romanya’ya yapılıyor.
ABD, NATO şemsiyesi altında Romanya’yı merkez olarak kullanıyor
Romanya’da genişletilecek yeni hava üssü, geçmişte Afganistan ve Irak’taki operasyonlar sırasında Batılı koalisyon güçleri tarafından aktif olarak kullanıldı. 2005 yılında Amerika Birleşik Devletleri (ABD) kontrolündeki Kogalniceanu Havaalanı, İsviçre istihbaratının ele geçirdiği ve bu alanın 23 Afgan ve Iraklı mahkumun işkence gördüğü gizli bir hapishanenin yeri olduğunu belirten bir faksın Avrupa medyasına sızdırılmasıyla bir skandalın merkezinde de yer almıştı. ABD, Romanya’nın “Mihail Kogalniceanu” hava üssünü 1999 yılında, hatta Romanya NATO’ya katılmadan önce kullanmaya başladı.
28 Şubat 2014 tarihinde ABD birliklerine kapatılan Manas Havalimanı’ndaki (Kırgızistan) ABD Hava Kuvvetleri Transit Merkezi’nin yerine, Amerikan askeri personelini Afganistan’a geri göndermek üzere MK Yolcu Transit Merkezi açıldı. Mart 2017’den bu yana, Amerikan muharebe havacılık (helikopter) tugayının birimleri Mihail Kogalniceanu hava üssünde konuşlandırılıyor. 20 Haziran 2022’de ABD Ordusu’nun 101. Hava İndirme (Hava Saldırısı) Tümeni olan Fort Campbell ve Kentucky’nin birimleri Mihail Kogalniceanu hava üssüne gelmeye başladı.
Romanya’daki üssün Güneydoğu Avrupa’daki NATO birliklerinin komuta ve kontrol merkezi olacağı varsayılıyor. Mihail Kogalniceanu hava üssünde çoğu Amerikan askeri olmak üzere yaklaşık 5 bin NATO askeri bulunuyor.
ABD, Romanya üzerinden Karadeniz sahası ile Rusya ve Türkiye gibi ülkeleri izliyor
ABD’ye ait Doğu Avrupa üzerinde keşif amacıyla kullanılan özel Amerikan Challenger 650 ARTEMIS uçağının üssü de Romanya’daki bu havaalanında bulunuyor. Bu tesisler, 12 kilometre yükseklikten 400 kilometrelik alanı tarayabilme, kara ve deniz hedeflerini tespit etme, radyo iletişimlerini kesme ve düşman radarlarının yerini belirleme yeteneğine sahiptir. Bir bakıma Romanya, sadece Rusya’yı değil aynı zamanda Türkiye’yi de izleme üssü olarak görev yapabilecek kapasiteye sahiptir.
Hava Keşif ve Hedefli Sömürü Çok Görevli İstihbarat Sistemi’nin (ARTEMİS) kesin yetenekleri aslında bilinmiyor, ancak radyo frekansı sinyallerini toplayabildiği ve yer tarama radarını kullanarak tankların hareketini gerçek zamanlı olarak görebildiği bildiriliyor. Sensörleri yüzlerce kilometre uzakta çalışıyor. ARTEMIS hem Karadeniz üzerinden Kırım’ı geçip Kafkasya’nın Rusya’nın Karadeniz kıyılarına, hem de kuzeye -ya üssüne dönen Moldova sınırı boyunca ya da Ukrayna ve Belarus sınırları boyunca Macaristan, Slovakya ve Polonya- üzerinden uçuyor.
Karadeniz’e denizden inmek için Türkiye’ye ihtiyaç var. Türkiye eğer Karadeniz’e savaş gemilerinin girmesine izin vermemeye devam ederse, Rusya’nın destek gönderebileceği imkanları azalacağı için Karadeniz’de hakimiyeti de sona erebilir.
ABD ve Fransa, NATO’yu Rusya ile savaşa hazırlıyor
Romanya’daki ana NATO kuvvetlerine ve yapılarına baktığımızda ABD ve Fransa’nın Ukrayna’daki savaşın stratejisini ve yönlendirmesini buradan yaptıklarını görebiliriz. Batılı ülkeler, Ukrayna savaşının 2024, 2025 veya 2026’da biteceğini düşünmüyor. Bu nedenle de NATO, uzun süreli savaş lojistiği ve güvenliği için Romanya’da yığınak yapıyor. Buna benzer bir yığınak kuzeyde yeni üyeler Finlandiya ve İsveç üzerinden de gerçekleştiriliyor.
Romanya’ya bir NATO üssü Rusya ve Sırbistan’a yakınlığın yanı sıra Karadeniz’e erişim sağlaması açısından çok büyük lojistik fırsatlar sağlıyor. Rusya’nın Balkanlar üzerindeki etkisi yok edilmek isteniyor.
ABD, Romanya’da Egida sistemini kurarak aslında nükleer saldırı hazırlıklarını da buraya kaydırıyor. Çünkü bu sistem saldırı amaçlı nükleer silahlarla da donatılabilir. ABD, Rusya ile savaşa girmesi halinde “ilk kafa kesme saldırısı” olarak nitelendirebilecek saldırıyı bu üstten fırlatılacak füzelerle gerçekleştirebilecek. Washington’u Rus orta menzilli füzeleriyle tehdit etmek imkansızdır ama Moskova’yı Amerikan orta menzilli füzeleriyle tehdit etmek çok kolay olacak.
ABD, Moldova ve Romanya’nın gelecekte birleşmesini planlıyor
Romanya’da genişletilerek yapılmaya başlanan üssün Moldova ve Transdinyester’e yakınlığını gözden kaçırmayalım. ABD’nin planına göre gelecekte Romanya ve Moldova’nın birleşmesi öngörülüyor. Bu şekilde Moldova da doğrudan NATO’ya üye olmadan birleşmeyle güvenlik sağlanacak. ABD’nin Moldova üzerinden Romanya ve Rusya’yı karşı karşıya getirmesi mümkün olabilir.
Ukrayna için lojistik ana üssü Romanya’da kuruluyor
ABD başta olmak üzere AB üyesi birçok ülke, Ukrayna’ya F-16 savaş uçakları vermeyi planlıyor. F-16 savaş uçaklarının halihazırda Romanya’da konuşlandığını ve burada Ukraynalı pilotların eğitildiğine dair önemli iddialar da var.
Romanya, NATO’nun güneydoğusunda NATO’nun ve ABD’nin ana desteği olacak. ABD, Romanya üzerinden hem Rusya’yı hem Türkiye’yi hem de Avrupa’da kendisine karşı politika yürüten üye devletleri bir şekilde kontrol etmenin yolunu arıyor.
[Prof. Dr. Salih Yılmaz: Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Öğretim Üyesidir.]
*Makalelerdeki fikirler yazarına aittir ve Anadolu Ajansının editöryal politikasını yansıtmayabilir.
